ΝΗΠΙΟ (1 – 3 ΧΡΟΝΩΝ)

Μετά τον 1^ο χρόνο της ζωής του, το μωρό σας έγινε ήδη νήπιο! Η ψυχοσωματική ανάπτυξή του είναι ραγδαία. Πρόκειται για μια καταπληκτική ηλικία που σας γεμίζει χαρά αλλά και κούραση, διότι το νήπιο γεμάτο ενεργητικότητα εξερευνεί το περιβάλλον με ενθουσιασμό αλλά και χωρίς αίσθηση του κινδύνου, οπότε για την ασφάλειά του, θα πρέπει να το παρακολουθείτε συνεχώς. Το νήπιο προσπαθεί να αγγίζει και να γνωρίσει τα πάντα από κοντά. Το ασταθές στην αρχή περπάτημα δεν το αποτρέπει από το να ανοίγει  ντουλάπια, να αναρριχάται σε σκαλοπάτια και έπιπλα και να θέτει διαρκώς τον εαυτό του σε κίνδυνο.

Επίσης απαιτεί διαρκώς την προσοχή σας,  ενώ μεγαλώνοντας ανακαλύπτει το εγώ του, διεκδικώντας  ή αρνούμενο πράγματα, ακόμα και με εκρήξεις οργής! Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να υιοθετούν ενιαία στάση σε θέματα ανατροφής, μετά από συζήτηση μεταξύ τους, για να δίνουν ξεκάθαρα μηνύματα  στο παιδί.

Από τον 1^ο χρόνο το παιδί σας  συμμετέχει σταδιακά στο φαγητό της οικογένειας. Πολλά νήπια θηλάζουν ακόμα, τα υπόλοιπα περνούν σε  γάλα 3ης βρεφικής ηλικίας σε σκόνη και αργότερα στο ενισχυμένο ή το κοινό παστεριωμένο γάλα του εμπορίου. Τώρα είναι η ηλικία  να του μάθετε υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Ήδη πριν το χρόνο δεν αλέθουμε πια το φαγητό του, αλλά το πατάμε με το πιρούνι ή το κόβουμε πλέον σε μικρά κομματάκια. Βοηθά στη διαμόρφωση του στόματος και ανάπτυξη της οδοντοφυΐας. Καθαρίζετε τα δοντάκια του με τα πλενόμενα «δαχτυλάκια»  καθαρισμού και αργότερα με τις ειδικές οδοντόβουρτσες για τα πρώτα δοντάκια. Στην ηλικία αυτή- γύρω στα 2 χρόνια- αρχίζει και η εκπαίδευση στην τουαλέτα.

Η Παιδίατρός σας είναι η σύμβουλος και συμπαραστάτης σας και σε αυτή την ηλικία. Συζητήστε μαζί της, από τα απλά θέματα φαγητού, θέματα ύπνου, τον τρόπο διαχείρισης της αυξανόμενης ανεξαρτησίας του αλλά και της αρνητικής συμπεριφοράς, την ασφάλεια και την υγιεινή του. Κάντε τα εμβόλια σύμφωνα με τις οδηγίες της, χωρίς αναστολές.

Στην ηλικία αυτή εντάσσονται και οι συχνές ασθένειες από ιώσεις, καθώς για αρκετά νήπια έχει μπει στη ζωή τους ο βρεφονηπιακός σταθμός ή οι οικογενειακές συναθροίσεις  με άλλα νήπια και παιδιά.

Ο παιδιατρικός έλεγχος συνεχίζεται όταν υπάρχει ραντεβού για εμβόλιο, πρόβλημα υγείας ή για έλεγχο τουλάχιστον κάθε 3 μήνες και για όλο τον 2^ο χρόνο της ζωής του νηπίου.

Ο ψυχοκινητικός έλεγχος σύμφωνα με τις διεθνείς ομοφωνίες συνεχίζεται στους  15, 18 μήνες και στην ηλικία των 2, 2.5, 3, 4 και 5 ετών.  Η Παιδίατρος Δρ. Μαρία Κατσάρα, διενεργεί τη νέα αναπτυξιακή δοκιμασία «Παĩς» στο Ιατρείο, για την πρώιμη ανίχνευση διαταραχών αυτιστικού φάσματος, σε παιδιά ηλικίας 18 μηνών έως 4 ετών,  τα οποία δεν έχουν τις αναμενόμενες για την ηλικία επικοινωνιακές δεξιότητες, ή καθυστερούν να μιλήσουν. Στόχος είναι η έγκαιρη ανίχνευση και πρώιμη παρέμβαση ακόμα και σε απλές περιπτώσεις, διότι έχει μεγάλη σημασία για την εξέλιξη του παιδιού αλλά και για όλη την οικογένεια.  Δείτε αναλυτικά, εδώ.

Η ψυχοκινητική ανάπτυξη του νηπίου διακρίνεται σε τέσσερις τομείς:

Συνήθως περπατά αυτόνομα και σταθερά, μπορεί να τρέχει με προσοχή. Ενθουσιάζεται να σκαρφαλώνει σε έπιπλα και σκάλες.

Κρατά μολύβι με όλη την παλάμη, χτίζει πύργο με 3 τουβλάκια. Ενδιαφέρεται να ξεφυλλίζει βιβλία.

Δείχνει με τον δείχτη, ενώ αντιλαμβάνεται και υπακούει απλές εντολές όπως π.χ. «φέρε τα παπούτσια σου», «κλείσε την πόρτα», ενώ  καταλαβαίνει το «όχι». Χρησιμοποιεί από 6 ως 20 κατανοητές λέξεις.

Κρατά το κουτάλι, μπορεί να φάει μερικές κουταλιές με σχετική ασφάλεια, μπορεί να πίνει από ποτήρι χωρίς να χύνει και πολύ πάνω του.  Αρχίζει να έχει αίσθηση των βιολογικών αναγκών του. «Βοηθά»  τη μαμά στις δουλειές του σπιτιού ενώ λατρεύει να εξερευνά το περιβάλλον, χωρίς όμως καμιά αίσθηση του κινδύνου.

Τρέχει με ασφάλεια, αποφεύγοντας τυχόν εμπόδια. Ανεβαίνει σε έπιπλα για να δει έξω από το παράθυρο ή να ανοίξει την πόρτα και κατεβαίνει πάλι κάτω. Ανεβαίνει και κατεβαίνει σκάλες βάζοντας και τα δυο πόδια σε κάθε σκαλί. Κλωτσά μπάλα.

Οι λειτουργίες του χεριού γίνονται επιδέξιες, χτίζει πύργο με 6-7 τουβλάκια. Λατρεύει να ξεφυλλίζει βιβλία με εικόνες.

Χρησιμοποιεί 50 ή περισσότερες κατανοητές λέξεις, ενώ κάνει απλές προτάσεις με 2 ή περισσότερες λέξεις μαζί. Δείχνει τα μέρη του σώματος, ενώ μπορεί να εκτελεί απλές εντολές. Ζητά φαγητό και νερό, μπορεί να φάει και να πιει νερό από ποτήρι χωρίς βοήθεια.

Συνήθως προσπαθεί να πει τις ανάγκες του, αλλά ακόμα χωρίς αξιοπιστία. Συνήθεις οι εκρήξεις οργής όταν δεν γίνεται κατανοητός/ή, ή όταν οι γονείς εμποδίζουν κάτι που θέλει να κάνει.

Ανεβαίνει σκάλες αλλάζοντας πόδι σε κάθε σκαλί, τις κατεβαίνει βάζοντας και τα 2 πόδια σε κάθε σκαλί, μπορεί να κουβαλά ακόμα και μεγάλο παιχνίδι μαζί του. Μπορεί να καβαλικεύει τρίκυκλο ποδηλατάκι χρησιμοποιώντας τα πεντάλ, κλωτσά τη μπάλα δυνατά.

Χτίζει πύργους με 9-10 τουβλάκια, μπορεί να περάσει χάντρες σε κορδόνι, ακόμα και να κόβει με παιδικό ψαλίδι.

Λέει όνομα, επίθετο, φύλο και καμιά  φορά και ηλικία. Ρωτά συνεχώς «Τί; Γιατί; Πότε; Πού;». Μπορεί να μετρήσει  ως το 10 ή και περισσότερο, χωρίς όμως πραγματική αντίληψη της ποσότητας πέρα από το 2 ή το 3.

Τρώει με κουτάλι και πιρούνι. Πλένει τα χέρια του αλλά χρειάζεται βοήθεια στο στέγνωμα.

Μπορεί να παραμείνει στεγνός/ή τη νύχτα, αλλά αυτό ποικίλει πολύ. Προσπαθεί να συμμαζεύει τα παιχνίδια του. Αρχίζει να αντιλαμβάνεται το μοίρασμα στο παιχνίδι, ενώ δείχνει στοργή στα μικρότερα αδερφάκια.