Αλλεργία

Τι είναι αλλεργία;

Αλλεργία είναι μια υπερευαισθησία του οργανισμού σε κάποια ουσία – αλλεργιογόνο που προκαλείται με ανοσολογικό μηχανισμό. Η αλλεργία δεν αποτελεί η ίδια νόσο αλλά έναν μηχανισμό που οδηγεί σε νοσηρές καταστάσεις.

Πως μπορεί να εκδηλωθεί η αλλεργία;

Στην κλινική πράξη η αλλεργία εκδηλώνεται με διάφορες μορφές όπως αλλεργικό εξάνθημα-κνίδωση, αναφυλακτικό σοκ, ατοπική δερματίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα, εντεροκολίτιδα, αγγειίτιδα κλπ. Διάφορες αλλεργικές νόσοι μπορεί να συνυπάρχουν. Γι’ αυτό όταν ένα παιδί εμφανίζει μια αλλεργική εκδήλωση συχνά εμείς οι γιατροί αναζητάμε και τυχόν άλλες. Επίσης, υπάρχει η λεγόμενη αλλεργική πορεία, δηλαδή ένα παιδί να εμφανίζει ατοπική δερματίτιδα ή αλλεργία στο γάλα στη βρεφική ηλικία και αλλεργική ρινίτιδα ή άσθμα αργότερα στην παιδική ή την εφηβική ηλικία.

Είναι σημαντική η αλλεργία στα παιδιά;

Ναι είναι, γιατί νόσοι όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το άσθμα, το έκζεμα είναι πολύ συχνές στα παιδιά σε ποσοστό περίπου 40%, ενώ μέχρι και 5-10% των παιδιών αναπτύσσουν αλλεργία σε τροφές.

Αν κάποιος από τους γονείς είναι αλλεργικός υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα το παιδί να είναι και αυτό αλλεργικό;

Οι ατοπικές παθήσεις (έκζεμα, άσθμα, ρινίτιδα) επηρεάζουν όλο και αυξανόμενο αριθμό ατόμων παγκοσμίως και η επιδημιολογική έρευνα έχει αναδείξει το ρόλο της κληρονομικότητας που υπολογίζεται ότι φτάνει ως και 80%.

Πως εξηγείται η αύξηση των αλλεργιών στις ανεπτυγμένες κοινωνίες;

Έχει αναπτυχθεί η υπόθεση της υγιεινής, που εξηγεί τι φαινόμενο και στηρίζεται σε επιδημιολογικά δεδομένα αλλά δεν έχει αποδειχθεί πλήρως ακόμα. Σύμφωνα με την υπόθεση αυτή, η αλλεργία προκύπτει από τη μείωση της έκθεσης σε μικροβιακούς και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες (αριθμός μελών στην οικογένεια, έκθεση σε παράσιτα και οικόσιτα ζώα, αύξηση χρήσης αντιβιοτικών) κατά τη διάρκεια της βρεφικής ηλικίας. Έτσι η ζωή σε ένα αγροτικό περιβάλλον μειώνει πολύ τον κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας και αυτοάνοσων παθήσεων αλλά αυξάνει τη συχνότητα λοιμωδών νόσων.

Ποιες ουσίες μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία;

Τα αλλεργιογόνα που μπορεί να προκαλέσουν μια αλλεργική αντίδραση μπορεί να είναι τροφές (ειδικά στον πρώτο χρόνο της ζωής), φάρμακα, η γύρη δέντρων -θάμνωνγρασιδιών, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, μύκητες, τρίχες κατοικίδιων ζώων, το δηλητήριο εντόμων αλλά και διάφορα μικρόβια και ιοί μπορεί να συμμετέχουν στη φλεγμονή.

Αν το παιδί μου βρεθεί αλλεργικό σε κάποια τροφή θα έχει πρόβλημα για όλη του τη ζωή;

Υπάρχουν αλλεργίες, όπως στο γάλα αγελάδας ή το αβγό που ξεπερνιούνται με την πάροδο του χρόνου στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας ή της εφηβείας και άλλες όπως η αλλεργία στο φιστίκι, που επιμένουν μέχρι την ενηλικίωση ή αναπτύσσονται αργότερα κατά την παιδική ηλικία ή την ενήλικη ζωή.

Υπάρχει κάτι να κάνω για να προστατέψω το παιδί μου από τις αλλεργίες;

Ναι, μπορεί να γίνει πρόληψη και να μειωθεί η πιθανότητα εμφάνισης αλλεργιών στα παιδιά.

• Ο θηλασμός του παιδιού σας για 4-6 μήνες μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες για εμφάνιση εκζέματος, βρογχόσπασμου και αλλεργίας στο γάλα αγελάδας. Οι λοιμώξεις των πνευμόνων πυροδοτούν το βρογχικό άσθμα. Το μητρικό γάλα δυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα με αποτέλεσμα λιγότερες λοιμώξεις στον πνεύμονα αλλά και λιγότερα περιστατικά με άσθμα. Νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι ο αποκλεισμός αλλεργιογόνων τροφών από τη δίαιτα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό σε ένα παιδί που είναι κλινικά καλά δεν παίζει κάποιο ρόλο στην πρόληψη αλλεργιών στο παιδί.
• Αν το παιδί σας είναι υψηλού κινδύνου για εμφάνιση αλλεργιών και δεν είναι δυνατό να θηλάσει καλό είναι να του χορηγηθεί γάλα με μερική υδρόλυση πρωτεΐνης.
• Κατά την εισαγωγή στερεών τροφών μεταξύ 4ου και 6ου μήνα έχει μεγάλη σημασία η εισαγωγή μιας καινούργιας τροφής κάθε φορά ανά 3-5 μέρες. Το αβγό, το γάλα, τα φιστίκια, και άλλοι ξηροί καρποί, πρέπει να εισαχθούν σταδιακά μέχρι τον 6ο-7ο μήνα αφού πρώτα εισαχθούν λιγότερο αλλεργιογόνες τροφές. Δεν καθυστερούμε την εισαγωγή αλλεργιογόνων τροφών γιατί μπορεί να αυξηθούν οι πιθανότητες ανάπτυξης αλλεργίας.

• Αποφεύγουμε την έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, τόσο πριν όσο και μετά τον τοκετό. Η έκθεση του εμβρύου-βρέφους στον καπνό του τσιγάρου αυξάνει τις πιθανότητες για επεισόδια συριγμού και άσθμα.
• Σε παιδί υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη αλλεργίας αποφεύγουμε την έκθεση στα ακάρεα της οικιακής σκόνης νωρίς στη διάρκεια της ζωής καθώς αυτό μπορεί να καθυστερήσει ή να προλάβει την εκδήλωση αλλεργιών και άσθματος. Μέτρα που μπορείτε να πάρετε είναι η χρήση ειδικών καλυμμάτων για το στρώμα και το μαξιλάρι, το εβδομαδιαίο πλύσιμο των κλινοσκεπασμάτων με ζεστό νερό και
σαπούνι, η αποφυγή μοκέτας και χαλιών με υψηλό πέλος στο δωμάτιο του παιδιού, η διατήρηση της ατμοσφαιρικής υγρασίας στο σπίτι κάτω από 50%.
• Αν θεωρείτε ότι το παιδί σας έχει κάποιου είδους αλλεργία συζητήστε το με τον παιδίατρό σας. Πιθανά θα χρειαστεί παραπομπή σε ειδικό γιατρό, σε αλλεργιολόγο, ο οποίος με το ιστορικό και ειδικά αλλεργικά τεστ μπορεί να εκτιμήσει αν και σε τι το παιδί σας είναι αλλεργικό, ή όχι.