Παιδικό Βρογχικό Άσθμα – Αντιμετώπιση

Τι είναι το παιδικό άσθμα;

Το άσθμα είναι από τις συχνότερες χρόνιες παθήσεις της παιδικής ηλικίας. Τα παιδιά με άσθμα συνήθως έχουν δυσκολία στην αναπνοή και συχνά βήχουν πολύ. Αυτό συμβαίνει γιατί οι βρόγχοι τους – δηλαδή οι αεραγωγοί που μεταφέρουν τον αέρα από τη μύτη στους πνεύμονες- παροδικά στενεύουν υπό την επίδραση διαφόρων ερεθισμάτων. Έτσι ο αέρας δυσκολότερα μπαίνει και βγαίνει από τους πνεύμονες και τα ασθματικά παιδιά βήχουν, έχουν συριγμό (χουρχουρητό) στην εκπνοή, και σε βαριές περιπτώσεις  δύσπνοια. Τα καλά νέα είναι ότι  το άσθμα αντιμετωπίζεται. Όταν κανείς παίρνει τα φάρμακά του τακτικά μπορεί να έχει μια απολύτως φυσιολογική ζωή.

Από τι μπορεί να πυροδοτηθεί μια ασθματική κρίση;

Ο βήχας και ο συριγμός μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή αλλά υπάρχουν διάφοροι εκλυτικοί παράγοντες και καταστάσεις που ευνοούν τις εξάρσεις του άσθματος:

Λοιμώξεις – συνήθως ιογενείς

Αλλεργιογόνα όπως η οικιακή σκόνη, οι γύρεις δέντρων, θάμνων κλπ, το τρίχωμα των ζώων, η μούχλα

Η άσκηση – ιδιαίτερα σε κρύο αέρα

Συναισθηματική έξαρση, όπως φόβος, θυμός, ενθουσιασμός

Ερεθιστικοί παράγοντες όπως το παθητικό κάπνισμα, η μόλυνση της ατμόσφαιρας ή τα δυνατά αρώματα και μυρωδιές

Το κλίμα – ξαφνικές αλλαγές του καιρού όπως κρύο με υγρασία, ή υψηλά επίπεδα γύρης στην ατμόσφαιρα μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα, μπορεί να προκαλέσουν ασθματική κρίση

Σε τι ηλικία ξεκινά το άσθμα;

Το άσθμα μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα περισσότερα παιδιά με άσθμα είχαν τα πρώτα συμπτώματα πριν την ηλικία των 5 χρόνων, αν και για τα περισσότερα παιδιά,  το χουρχουρητό πριν τα 6 χρόνια είναι πιθανά μια καλοήθης κατάσταση, που υποδηλώνει μικρούς αεραγωγούς, και θα βελτιωθεί ή και θα υποχωρήσει εντελώς τα επόμενα χρόνια. Σε μια υποομάδα παιδιών με συριγμό πριν τα 6 χρόνια, τα συμπτώματα θα επιμείνουν και θα αναπτύξουν άσθμα. Συνήθως πρόκειται για παιδιά με αλλεργική προδιάθεση , σχετικά σοβαρά και επίμονα συμπτώματα σε νεαρή ηλικία και ιστορικό άσθματος στην οικογένεια. Το κάπνισμα της μητέρας μπορεί επίσης να παίζει ρόλο.

Μπορεί το άσθμα να θεραπευτεί;

Το άσθμα δεν θεραπεύεται, αλλά μπορεί να ρυθμιστεί πολύ ικανοποιητικά με την θεραπεία και το παιδί σας να ζει μια καθόλα φυσιολογική ζωή.

Θα ξεπεράσει το παιδί μου το άσθμα του;

Η πρόγνωση του παιδικού άσθματος είναι καλή, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, καθώς τα 3 στα 4 παιδιά σχολικής ηλικίας θα έχουν ξεπεράσει ο άσθμα τους στη νεαρή ενήλικη ζωή. Σε κάποιους το άσθμα υποχωρεί στην παιδική ηλικία  αλλά επανέρχεται αργότερα. Η παραμονή συμπτωμάτων μέχρι τα 15 χρόνια είναι επιβαρυντικός παράγοντας για παρουσία άσθματος στην ενήλικη ζωή αλλά όπως φάνηκε και από τα αποτελέσματα της διατριβής μου, η πλειοψηφία των ενηλίκων έχει μάλλον ήπια συμπτώματα, ηπιότερα σε σχέση με την παιδική ηλικία.

Πως αντιμετωπίζεται το άσθμα;

Η επιτυχημένη αντιμετώπιση του άσθματος περιλαμβάνει τέσσερις παραμέτρους:

Την τακτική παρακολούθηση των συμπτωμάτων και της πνευμονικής λειτουργίας – συνήθως ανά 3-4 μήνες ή και πιο συχνά, ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων.

Την εκπαίδευση των γονέων αλλά και των μεγαλύτερων παιδιών ώστε να δημιουργηθεί μια συνεργασία του κλινικού γιατρού και της οικογένειας. Η καλά ενημερωμένη οικογένεια είναι κινητοποιημένη και έχει σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο της φροντίδας του ασθματικού παιδιού της.

Τον έλεγχο περιβαλλοντικών παραγόντων ή άλλων νοσηρών καταστάσεων – όπως η αλλεργική ρινίτιδα, ή η παχυσαρκία – που συμβάλλουν στη σοβαρότητα του άσθματος.

Την φαρμακευτική θεραπεία.

Δεν υπάρχει ένα και μοναδικό φάρμακο για κάθε ασθματικό παιδί. Διαφορετικοί άνθρωποι χρειάζονται διαφορετικά φάρμακα. Η  γιατρός θα συστήσει το κατάλληλο φάρμακο για το παιδί σας, ανάλογα με την ηλικία, τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και θα σας εκπαιδεύσει να το χρησιμοποιείτε σωστά. Η αντιμετώπιση του άσθματος έχει δύο σκέλη:

1) την πρόληψη των εξάρσεων με την προφυλακτική θεραπεία

2) και την αντιμετώπιση των ασθματικών κρίσεων με την ανακουφιστική θεραπεία

Μετά την επίσκεψη θα γνωρίζετε ποια φάρμακα, με ποιον τρόπο και σε ποιες δόσεις  θα λαμβάνει το παιδί σας προληπτικά, σε καθημερινή βάση και ένα πλάνο δράσης για τα φάρμακα  που θα λάβει εκτάκτως, αν παρουσιάσει κάποια έξαρση. Η γιατρός θα βοηθήσει τους γονείς να κατανοήσουν, ότι οι επισκέψεις δεν πρέπει να γίνονται μόνο σε επείγουσα βάση, αλλά ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση του άσθματος προϋποθέτει μια ενεργητική προσέγγιση πρόληψης, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την αντιμετώπιση της υπέρτασης ή του σακχαρώδη διαβήτη.

Πως θα καταλάβω ότι το άσθμα του παιδιού μου χειροτερεύει;

Όταν το άσθμα του παιδιού σας παρουσιάζει έξαρση μπορεί να δείτε κάποια από τα παρακάτω σημάδια:

Ξυπνάει τη νύχτα με βήχα, χουρχουρητό ή και δύσπνοια.

Επιδεινούμενη δυσκολία στην αναπνοή, κατά το πρωινό ξύπνημα.

Χρειάζεται όλο και περισσότερο ανακουφιστική θεραπεία, που φαίνεται να μη δρα όπως άλλες φορές, ή η επίδρασή της διαρκεί λιγότερο από τέσσερις ώρες.

Δεν μπορεί να κάνει την άσκηση που συνήθως έκανε.

Δεν μπορεί να ολοκληρώσει μια πρόταση ή να φάει, από τη δυσκολία στην αναπνοή του.

Τι να κάνω όταν το άσθμα του παιδιού μου χειροτερεύει;

Αν γνωρίζετε τι ακριβώς να κάνετε σε μια σοβαρή κρίση άσθματος θα την αντιμετωπίσετε και καλύτερα. Η γιατρός δίνει γραπτές οδηγίες  για το φάρμακο που θα δώσετε στο παιδί σας,  τη δόση και πόσο συχνά είναι ασφαλές να το δίνετε. Είναι πολύ χρήσιμο να φυλάτε τις οδηγίες σε μέρος  που θα τις βρίσκετε εύκολα. Αν δεν υπάρχει  βελτίωση μετά από δύο ή τρεις δόσεις του φαρμάκου, μην περιμένετε κι άλλο να δείτε αν η κατάσταση θα βελτιωθεί.  Επικοινωνήστε με τη γιατρό άμεσα: θα σας δώσει οδηγίες  για επόμενα βήματα. Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία επισκεφτείτε το εφημερεύον Νοσοκομείο.

Παιδίατρος Κατσάρα Μετάβαση στο περιεχόμενο