Δυσκοιλιότητα – Αντιμετώπιση

Τι συμβαίνει στη δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα είναι συχνή στα παιδιά. Μέχρι και 30% των παιδιών θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή δυσκοιλιότητα, με μεγαλύτερη συχνότητα στην  προσχολική ηλικία. Στη δυσκοιλιότητα τα παιδιά μπορεί κρατούν τα κακά τους για μέρες. Τα κακά σταδιακά σκληραίνουν, μεγαλώνουν και προκαλείται δυσφορία ή πόνος στην κένωση. Το παιδί αναβάλλει την κένωση από φόβο ότι θα πονέσει και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος με αποτέλεσμα η δυσκοιλιότητα να επιδεινώνεται.

Η έναρξη της δυσκοιλιότητας στα παιδιά συχνά σχετίζεται με τους παρακάτω παράγοντες:

Επώδυνη κένωση και επακόλουθος φόβος ότι θα πονέσουν όταν κάνουν κακά

Εμπύρετη λοίμωξη πριν την έναρξη των συμπτωμάτων

Αλλαγή διαιτολογίου : Χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών

Χαμηλή πρόσληψη υγρών

Βιαστική ή πιεστική μετάβαση από τις πάνες στην τουαλέτα

Έλλειψη άσκησης

Αγνόηση της ανάγκης για κένωση, λόγω ενασχόλησης με παιχνίδι

Τα παιδιά ηλικίας 2-4 χρόνων συχνά δε θέλουν να αφήσουν τα κακά τους να βγουν

Συμπτώματα και σημεία δυσκοιλιότητας

Κενώσεις σε αραιά διαστήματα

Κόπρανα μεγάλα και σκληρά ή μικρά σαν της κατσίκας

Περιοδικά, κενώσεις πολύ μεγάλες που αποφράσσουν την τουαλέτα

Σφίξιμο και προσπάθεια να μην ξεκινήσει η κένωση - συχνά κρύβονται πίσω από τα έπιπλα

Δυσκολία ή και πόνος κατά την κένωση

Δύσοσμα αέρια / κόπρανα

Ανορεξία

Μειωμένη ενέργεια

Αλλαγές διάθεσης / γκρίνια

Αν η δυσκοιλιότητα παραμείνει χωρίς αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε:

Κακή διάθεση, ευερεθιστότητα

Παράτριμμα της περιοχής γύρω από τον πρωκτό

Πόνους στην κοιλιά

Κόπρανα διαρροϊκά / λέρωμα των εσωρούχων μεταξύ των κενώσεων

Κούραση και πονοκεφάλους

Νυχτερινή ή ημερήσια ενούρηση

Αν η δυσκοιλιότητα παραμείνει για πολλούς μήνες, το έντερο διατείνεται και φαρδαίνει και τα μυϊκά του τοιχώματα αδυνατίζουν. Έτσι συχνά τα παιδιά χάνουν τη φυσιολογική αίσθηση της ανάγκης για κένωση.

Θεραπεία της παιδικής δυσκοιλιότητας

Η παιδίατρος θα πάρει αναλυτικό ιστορικό για τη δυσκοιλιότητα του παιδιού σας. Είναι πολύ βοηθητικό να θυμηθείτε πότε ξεκίνησε και αν τη συνδυάζετε με κάποιο γεγονός. Καλό είναι να κρατήσετε ένα  ημερολόγιο συμπτωμάτων την εβδομάδα πριν την επίσκεψη στη γιατρό. Στο ημερολόγιο ας αναγράφετε τη συχνότητα και την εμφάνιση των κενώσεων, καθώς και το διαιτολόγιο αυτών των ημερών.

Η θεραπεία της δυσκοιλιότητας περιλαμβάνει πολλά σκέλη: φαρμακευτική θεραπεία, συμπεριφορικές αλλαγές, πιθανά ψυχολογική υποστήριξη, αλλαγές στο διαιτολόγιο, αν και αυτό φαίνεται να συμβάλει στο μικρότερο βαθμό.  Αν η παιδίατρος σας συστήσει φαρμακευτική θεραπεία μην σταματάτε ποτέ τα φάρμακα μόνοι σας, ιδιαίτερα απότομα έστω και αν το παιδί σας δείχνει πολύ καλά. Όταν η δυσκοιλιότητα υπάρχει για πολύ καιρό, το έντερο μπορεί να χρειαστεί αρκετό χρόνο για να ξαναποκτήσει το φυσιολογικό του τόνο.

Τα περισσότερα παιδιά χρειάζονται θεραπεία για τουλάχιστον 6 μήνες με 1 χρόνο.

Οπλιστείτε με υπομονή και επιμονή: επιβραβεύετε τακτικά κάθε μικρό θετικό βήμα και μην σχολιάζετε, πολύ περισσότερο μην μαλώνετε το παιδί σας, όταν έχει «ατυχήματα», ή όταν αρνείται να συμμορφωθεί στις συστάσεις του γιατρού.

Εφαρμόστε ένα σύστημα επιβράβευσης κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του παιδιού σας. Σε παιδί προσχολικής ηλικίας μπορεί να είναι αυτοκόλλητα, μικρά γλυκά, ειδικά παιχνίδια για χρήση μόνο όταν κάθεται τουαλέτα, διάβασμα βιβλίου ή τραγουδάκια παρέα με το παιδί σας. Σε παιδί σχολικής ηλικίας η επιβράβευση μπορεί να περιλαμβάνει επίσης βιβλία δραστηριοτήτων και ηλεκτρονικά παιχνίδια που θα χρησιμοποιεί μόνο όταν κάθεται στην τουαλέτα.

Για την πρόληψη αλλά και τη θεραπεία της δυσκοιλιότητας το παιδί σας θα πρέπει :

Να κάθεται χωρίς βιασύνη στην τουαλέτα, 2-3 φορές την ημέρα μετά το φαγητό για 5-10 λεπτά. Το πρόγραμμα θα πρέπει να τηρείται σε καθημερινή βάση σε τακτές ώρες, ακόμα και στις αργίες και τις διακοπές. Αν τα πόδια του παιδιού δεν φτάνουν στο πάτωμα, θα πρέπει να τοποθετήσετε σκαμπό μπροστά στη λεκάνη της τουαλέτας

Να ακολουθεί ένα υγιεινό διαιτολόγιο, το οποίο θα πρέπει να υιοθετεί ολόκληρη η οικογένεια

Να πίνει άφθονα υγρά και ιδιαίτερα νερό

Να μην πίνει πάνω από δύο ποτήρια γάλα την ημέρα

Να γυμνάζεται τακτικά, πχ περπάτημα μέχρι το σχολείο, κολύμπι, ποδόσφαιρο, μπάσκετ κλπ

Να μην αναβάλλει τη φυσιολογική ανάγκη για κένωση

Να έχει πρόσβαση σε καθαρές και ευχάριστες τουαλέτες (ελέγξτε τις τουαλέτες του σχολείου) - συνεννοηθείτε με τον δάσκαλο να επιτρέπει στο παιδί να πηγαίνει ελεύθερα στην τουαλέτα, όποτε χρειάζεται.

Η γιατρός μπορεί να σας ζητήσει να αυξήσετε την ποσότητα των ινών στη διατροφή σας. Επιστρατεύστε τη φαντασία και την ευρηματικότητά σας. Μπορείτε να προσθέσετε ακατέργαστες νιφάδες δημητριακών (πχ 2-3 κουταλιές  Quaker) στο γιαούρτι, στις σούπες, στις σάλτσες, στην ομελέτα, στα μπιφτέκια, στην τυρόπιτα, στα γεμιστά , στο αλεύρι για κέικ και μπισκότα, στους χυμούς φρούτων. Εντάξτε τα φρούτα και τα λαχανικά σε διάφορους συνδυασμούς στη διατροφή σας: φρέσκα, ξηρά ή κατεψυγμένα, πλυμένα και με τη φλούδα, όπου είναι δυνατόν –ιδιαίτερα βοηθούν τα ακτινίδια, τα δαμάσκηνα, οι βανίλιες, τα σύκα, οι φράουλες, τα σταφύλια, το καρπούζι. Παρασκευάστε σπιτικά κέικ και μπισκότα από δημητριακά ολικής άλεσης με ξηρά φρούτα και ξηρούς καρπούς. Ας μην ξεχνάμε τα τόσο θρεπτικά όσπρια που επιδέχονται και πολλούς τρόπους παρασκευής.

Αντίθετα, η άφθονη πρόσληψη τροφών όπως γλυκά, κρέας, μπισκότα, κέικ και ζυμαρικά από άσπρο αλεύρι, αποφλοιωμένο ρύζι κλπ, μπορεί να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα, χορταίνει το παιδί, ελαττώνει τη διάθεση του για υγιεινές τροφές  και πρέπει να αποφεύγεται.