Αυτισμός – Δοκιμασία Παϊς – Αντιμετώπιση

Διαγνωστική δοκιμασία «Παĩς» για τον αυτισμό

Η νέα αναπτυξιακή δοκιμασία επικοινωνίας «Παĩς», διενεργείται πλέον στο Ιατρείο από την Παιδίατρο Μαρία Κατσάρα. Η δοκιμασία ανιχνεύει πρώιμα διαταραχές αυτιστικού φάσματος, σε παιδιά ηλικίας 18 μηνών έως 4 ετών, τα οποία δεν έχουν τις αναμενόμενες για την ηλικία τους επικοινωνιακές δεξιότητες ή καθυστερούν να μιλήσουν.

Είναι γνωστό ότι οι επικοινωνιακές ικανότητες εξελίσσονται και εμπλουτίζονται με ταχύτατο ρυθμό τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Είναι λοιπόν πιθανό ένα φυσιολογικό παιδί μικρής ηλικίας, με αργό ρυθμό εξέλιξης, να μην έχει ακόμα κατακτήσει πλήρως τις επικοινωνιακές δεξιότητες για την ηλικία του. Πότε όμως αυτή η καθυστέρηση ή διαταραχή της επικοινωνίας αποτελεί πρώιμο σημάδι αυτισμού;

Η πρώιμη και ασφαλής ανίχνευση επικοινωνιακών διαταραχών τα πρώτα χρόνια της ζωής είναι ιδιαίτερα σημαντική, διότι η έγκαιρη παρέμβαση θα βοηθήσει εξαιρετικά το παιδί. Ο Παιδίατρος οφείλει πρώτος να αναγνωρίζει τα πρώιμα σημεία των διαταραχών αυτιστικού φάσματος και να μπορεί να τα ανιχνεύει συστηματικά, με ασφαλή και αντικειμενικό τρόπο.

Τι είναι η δοκιμασία «Παĩς»

Η νέα αναπτυξιακή δοκιμασία επικοινωνίας «Παĩς» είναι το πρώτο σταθμισμένο ψυχομετρικό εργαλείο για την ανίχνευση διαταραχών αυτιστικού φάσματος στον ελληνικό πληθυσμό. Δημιουργήθηκε από τη Μονάδα Αναπτυξιακής Παιδιατρικής της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ανιχνεύει διαταραχές επικοινωνίας αυτιστικού φάσματος:

Πρώιμα και έγκαιρα

Σε παιδιά μικρής ηλικίας (ηλικίας 18 μηνών έως 4 ετών)

Με ασφαλή και αντικειμενικό τρόπο

Με φιλικό και ευχάριστο τρόπο για το παιδί

Ποια είναι η προγνωστική αξία της δοκιμασίας «Παĩς»

Όταν ένα παιδί έχει ανιχνευθεί από τη δοκιμασία ότι εμφανίζει διαταραχές επικοινωνίας αυτιστικού φάσματος, η πιθανότητα να είναι πράγματι έτσι, είναι 93.5%. Αντίθετα η πιθανότητα ένα παιδί να εμφανίζει διαταραχές επικοινωνίας αυτιστικού φάσματος, όταν δεν έχει ανιχνευθεί θετικά από τη δοκιμασία, είναι μόλις 3.1%. Αυτό σημαίνει ότι είναι η πιθανότητα να είναι ένα παιδί αυτιστικό είναι σχεδόν 31 φορές μεγαλύτερη όταν έχει ανιχνευθεί θετικά παρά όταν έχει ανιχνευτεί αρνητικά. Το γεγονός αυτό καθιστά τη δοκιμασία «παĩς» πολύ αξιόπιστη, ώστε ο γιατρός να παραπέμπει με ασφάλεια για παιδοψυχιατρική εκτίμηση, τα παιδιά που τη χρειάζονται, και να καθησυχάζει τους γονείς όταν η δοκιμασία είναι αρνητική.

Τι είναι οι διαταραχές αυτιστικού φάσματος;

Ο όρος αυτισμός προέρχεται από τη λέξη εαυτός και υποδηλώνει η απόσυρση και απομόνωση του ατόμου στον εαυτό του. Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή που εκδηλώνεται κυρίως στην επικοινωνία και στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Πότε ανησυχεί ο γονιός;

Παρά το γεγονός ότι ο αυτισμός είναι δύσκολο να διαγνωστεί πριν από την ηλικία των 2 ετών, τα συμπτώματα συχνά είναι εμφανή όταν το παιδί είναι 12-18 μηνών ή και νωρίτερα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα πρώτα συμπτώματα του αυτισμού μπορεί να παρερμηνευθούν ως σημάδια ενός “καλού/καλόβολου μωρού”. Το βρέφος μπορεί να φαίνεται ήσυχο, ανεξάρτητο και χωρίς ιδιαίτερες “απαιτήσεις”. Ωστόσο, μπορείτε να εντοπίσετε τα πρώτα προειδοποιητικά σημάδια, αν γνωρίζετε τι να αναζητήσετε στην συμπεριφορά του παιδιού και να ζητήσετε άμεση αξιολόγηση από τον παιδίατρο σας.

Πρώιμα συμπτώματα αυτισμού

Το βρέφος ή/και νήπιο:

δεν κάνει επαφή με τα μάτια (π.χ. δεν κοιτάει την μητέρα όταν εκείνη το θηλάζει)

δεν χαμογελά όταν του χαμογελούν

δεν ανταποκρίνεται στο όνομά του, ή στον ήχο μιας γνώριμης φωνής

δεν ακολουθεί, οπτικά, αντικείμενα

δεν δείχνει, δε χαιρετάει, ή δεν χρησιμοποιεί άλλες χειρονομίες για να επικοινωνεί

δεν κοιτά αυτό που του δείχνετε με το χέρι σας

δεν «φλυαρεί», δεν κάνει θορύβους για να κερδίσει την προσοχή σας

δεν σας “προκαλεί” για, ή δεν ανταποκρίνεται στα χάδια

δεν μιμείται τις κινήσεις σας ή τις εκφράσεις του προσώπου σας

δεν σηκώνει τα χέρια του προς εσάς για να το πάρετε αγκαλιά

Μέχρι τους 16 μήνες: δεν λέει λέξεις

Μέχρι 2 ετών: δεν εκφράζει φράσεις τουλάχιστον δύο λέξεων, που δεν περιλαμβάνουν μίμηση ή επανάληψη

Παρέμβαση στις αναπτυξιακές διαταραχές

Τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχοσυναισθηματική τους εξέλιξη. Ο εγκέφαλος είναι ένα εύπλαστο όργανο που αναπτύσσεται και εξελίσσεται τα πρώτα χρόνια της ζωής. Η έγκαιρη παρέμβαση σε περιπτώσεις αναπτυξιακών διαταραχών αλλάζει την πρόγνωση τους και οδηγεί σε καλύτερη έκβαση ή και σε πλήρη αποκατάσταση στο 30-40% των περιπτώσεων.

Καθώς οι γονείς είναι τα πιο σημαντικά άτομα στη ζωή του παιδιού επιβάλλεται να συμμετέχουν στη διαπαιδαγώγησή του. Το αυτιστικό παιδί χρειάζεται τη στήριξή τους για να εξελιχθεί. Από αυτούς θα εισπράξει πρώτα από όλα την ενθάρρυνση για πρόοδο! Οι γονείς ενθαρρύνονται, καθοδηγούνται και έχουν συμβουλευτική υποστήριξη.